یبوست چیست؟
در هنگام یبوست حرکات روده‌ای کم، نامنظم و به سختی انجام میگیرد و در نتیجه روده از مواد زائدی که در نتیجه عمل هضم ایجاد میشوند، تخلیه نمی‌گردد.
این مشکل سرچشمه بسیاری از امراض است و بسته به میزان شدت آن به سه نوع یبوست خفیف، شدید و مزمن تقسیم میشود.
در یبوست خفیف اجابت مزاج هر دو تا سه روز یکبار انجام میگردد و زمانی که اجابت مزاج با فاصله بیش از سه روز باشد به آن یبوست شدید گفته میشود و در نوع مزمن آن، فرد مبتلا چندین سال درگیر موضوع بوده و سابقه یبوست در این فرد زیاد است و با کوچکترین تغییر حالتی از یبوست خفیف به شدید تبدیل میشود.
دلایل بروز یبوست:
یکی از دلایل اصلی ابتلا به این مشکل، کم‌تحرکی و ورزش نکردن است.
به گفته بوعلی سینا، اگر مداوم ورزش کنید، هیچ‌گاه دچار یبوست نخواهید شد. البته منظور ورزش‌های سنگین نیست چراکه برخی از ورزش‌ها می‌توانند باعث یبوست شوند.
بهترین فعالیت‌های فیزیکی برای رفع این بیماری ، پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و حرکت‌های تقویت‌کننده عضلات شکم هستند.
درواقع ورزش کردن و قرار گرفتن در هوای آزاد، نوعی ملین طبیعی محسوب میشود
برخی عوامل دیگر نیز در بروز یبوست نقش درند که موارد زیر را شامل میگردد:
به موقع دستشویی نرفتن
عادت‌های غذایی غلط و خوردن نامنظم غذا
مصرف کم مایعات، میوه‌ها و سبزی‌ها
مصرف زیاد چای، قهوه و خوردن نوشابه‌های الکلی
فشار‌های عصبی مانند استرس و اضطراب و ذهن نگران و آشفته
عدم تحرک کافی
برخی بیماری‌ها مانند کم کاری تیروئید، دیابت، بواسیر، پولیپ روده و …
افزایش سن
درمان های سنتی و خانگی یبوست:
نوشیدن یک لیوان آب گرم اول صبح:
اولین راه درمان خانگی یبوست نوشیدن یک لیوان آب گرم به همراه چند قطره آبلیموی تازه در اول صبح است.
بعد از آن مدتی راه بروید. این آب حرکات دودی روده را تنظیم کرده و دستگاه گوارش را به حرکت می‌اندازد.
خاکشیر:
خوردن دو قاشق غذاخوری خاکشیر با یک لیوان آب گرم صبح و شب برای انواع مزاج‌ها مناسب بوده و درمان مفیدی برای نوع خفیف آن است.
آب کله پاچه:
برای درمان یبوست مزمن با طب سنتی استفاده از آب کله پاچه توصیه میشود.
آب کله پاچه باعث افزایش رطوبت و دفع مواد زائد روده‌ها میگردد.
به این منظور تا دو هفته روزی یکبار آب کله پاچه را بخورید تا اجابت مزاج عادی گردد.
آب انجیر:
خوردن آب انجیر نیز برای درمان یبوست بسیار موثر است.
به این منظور ۷ عدد انجیر را در آب خیس کرده و بعد از نیم ساعت شربت انجیر را بخورید.
این شربت بسیار ملین بوده و برای رفع پوکی استخوان هم بسیار مفید است.
روغن زیتون:
زیتون و روغن آن خاصیت ملین داشته و برای درمان و رفع یبوست بسیار مفید هستند.
روغن کرچک آخرین راهکار درمان یبوست:
به این منظور یک قاشق چایخوری روغن کرچک را بعد از غذا بخورید.
استفاده از روغن کرچک، بهتر است در خط آخر درمان این بیماری مصرف شود.
.
توجه به مصلحات
هر غذایی را به جایش بخورید! تغذیه نامناسب، مصرف غذاهای خشک و خوراکی‌های ناسازگار با مزاج از دیگر دلایل بروز یبوست هستند. علاوه بر این‌ها باید به مصلحات و تدابیر تعیین‌شده برای مصرف خوراکی‌ها در هر منطقه از کشور توجه کرد. مثلاً اگر مازندرانی‌ها برنج مصرف نکنند، دچار یبوست میشوند درحالی‌که ساکنان تهران ممکن است با خوردن برنج دچار این مشکل شوند. یا اگر ماهی در مازندران خورده شود، مشکلی ایجاد نمی‌کند اما اگر در یزد مصرف شود، ممکن است یبوست و نفخ را به دنبال داشته باشد.
در طب سنتی، اعتقاد بر این است که مصرف بعضی خوراکی‌ها مثل بادمجان، عدس، گوشت‌های نمک‌سود شده، ماهی‌های شور، شیرینی، قهوه، شکلات، چای پررنگ، سبزی‌های تند، خوراکی‌های ترش و قابض مثل آبغوره، فست‌فودها و غذاهای آماده و همچنین آب یخ می‌تواند باعث یبوست شود
با اصلاح عادت‌های غذایی یبوست را درمان کنید:
هر لقمه را 30 بار بجوید! تند غذا خوردن باعث ایجاد تشنگی و یبوست میشود و آهسته جویدن و صرف غذا با آرامش خاطر به پیشگیری از یبوست، چاقی و کبد چرب کمک میکند، بنابراین بهتر است هر لقمه غذا را 30 تا 40 بار بجوید و بعد قورت دهید. این کار باعث سیری زودرس، کم شدن حجم غذای مصرفی و هضم بهتر مواد غذایی نیز میشود. علاوه بر این‌ها، توصیه میشود تا وقتی گرسنه نشده‌اید، غذا نخورید. روی هم خوردن مواد غذایی مختلف نیز باعث سوءهاضمه میشود.
مصرف میوه، سبزی و غذاهای حاوی فیبر
مقدار زیادی سالاد و سبزیجات به رنگ سبز بخورید. فیبر موجود در میوه و سبزی برای درمان یبوست بسیار مفید است.
سیب، موز رسیده، خربزه، پرتقال، انبه رسیده، انگور و گلابی میوه‌هایی هستند که دارای اثرات اشکار ملینی بوده و به درمان خانگی این مشکل کمک می‌کنند.
خوردن این میوه‌ها به طور منظم شخص را از عملکرد نرم روده‌ها مطمئن میسازد.
شربت عسل راهی برای درمان یبوست:
از دیگر راه‌های درمان یبوست خوردن یک لیوان کامل آب با یک قاشق عسل قبل از خواب است.
رازیانه:
برای رفع یبوست یک قاشق چایخوری رازیانه را بو داده و با یک لیوان آب در هنگام خواب خورده شود.
رازیانه بو داده به عنوان یک ملین خفیف عمل میکند.
با انجیر خشک و بادام دچار یبوست نشوید:
انجیر خشک و بادام نیز برای درمان خانگی یبوست مزمن موثر است.
به این منظور ۲ تا ۳ عدد انجیر خشک را با ۲ تا ۳ عدد بادام چند ساعت خیس کنید.
سپس هسته انجیر را در آورده، پوست بادام‌ها را نیز جدا کنید.
آن‌ها را با هم بکوبید و دو بار در روز همراه با عسل بخورید.
سبوس برنج:
سبوس برنج و سبوس سایر غلات محتوی فیبر فراوان هستند و به عنوان یک درمان ساده و بی ضرر یبوست‌هایی که علت مشخصی ندارند مطرح میشوند.
رفع یبوست به کمک گیاهان دارویی:
آلوئه ورا:
مشخصات ظاهری این گیاه، درختچه با برگ‌های ضخیم گوشتی است. در داخل این برگ‌ها مایع ژل‌های ذخیره شده و در مناطق گرم و شرجی رشد میکند.
خواص درمانی این گیاه:
این گیاه ضد استرس و ضعف اعصاب معداست، تقویت کننده سیستم دفاعی بدن بوده و تنظیم کننده هضم غذا و دفع مواد زائد را از روده بسیار آسان میکند.
آب درون برگ گیاه را روزی یک فنجان قبل از غذا هر روز میل کنید.
درمان یبوست با گشنیز:
این گیاه علفی در تمام مناطق ایران رشد میکند.
ساقه گیاه کوتاه و نازک و برگ‌های آن بسیار لطیف می‌باشد. تقویت کننده معده و ضد باکتری معده و روده است.
برای جلوگیری از یبوست روزی ۲۰ گرم سبزی گشنیز را خُرد کرده و میل کنید.
برای رفع یبوست روزی یک استکان آب گشنیز صبح ناشتا یا شب موقع خواب با یک قاشق روغن زیتون مصرف شود.
بادرنجبویه:
این گیاه از خانواده نعناع می‌باشد و عطر مخصوص به خود دارد. در مناطق خراسان رشد میکند.
برگ‌های آن پنج‌های بریده و ریز بوده و ظاهری شبیه گشنیز دارد، با این تفاوت که برگ‌های آن پهن‌تر و بریدگی در آن بیشتر است.
این گیاه دارای ویتامین‌های A، B. و C. و تقویت کننده معده و روده بوده و صفرا را از بین می‌برد.
۱۰ گرم برگ بادرنجبویه را در یک لیوان بجوشانید و با یک قاشق پودر گل سرخ و یک قاشق روغن زیتون یک شربت غلیظ درست کرده و روزی یک استکان میل کنید.
بادرنجبویه یبوست را از بین می‌برد و تقویت کننده دستگاه گوارش می‌باشد.
کاهوبرای درمان یبوست:
کاهو دارای برگ‌های پهن و ساقه کوتاه و دارای گل‌های صورتی می‌باشد.
خواص مهم کاهو
سرشار از ویتامین‌های K، B. و P. همراه با مواد معدنی، ید، کلسیم، منیزیم و مواد قندی، سلولز، کمی نشاسته، کلروفیل، آهن، پتاسیم، فسفر و گوگرد است.
کاهو تقویت کننده معده و روده و ضد یبوست است.
بهتر است کاهو همراه با روغن زیتون مصرف شود.
البته برگ‌های تیره خاصیت بیشتری دارد. کاهو همراه با آب لیمو تازه و روغن زیتون مفید است.